รู้ทันก่อนเริ่มงาน รวมข้อควรระวังในสัญญาจ้างรับเหมาก่อสร้าง

สิ่งเล็กๆ ที่หลายคนมองข้าม อาจกลับกลายเป็นปัญหาใหญ่ได้แบบไม่รู้ตัว โดยเฉพาะ “สัญญาจ้างเหมา” ที่ถ้าไม่ดูให้ดีอาจจบด้วยการทะเลาะกับผู้รับเหมาก่อสร้างหรือโดนทิ้งงานแบบไม่มีทางแก้ หลายคนจ้างทีมรับเหมางานก่อสร้างแล้วใช้แค่คำพูดตกลงกันปากเปล่า คิดว่าไว้ใจกันได้ แต่โลกแห่งความเป็นจริงไม่มีปุ่ม Undo เพราะเมื่องานเกิดปัญหา สัญญาคือสิ่งเดียวที่จะคุ้มครองคุณได้จริง

บทความนี้จะพาคุณไปรู้จักกับข้อควรระวังที่ควรใส่ใจทุกครั้งก่อนเซ็นชื่อในสัญญา ไม่ว่าคุณจะกำลังสร้างบ้านใหม่ รีโนเวตห้อง หรือทำงานโครงการใดๆ ก็ตาม ถ้าไม่อยากเสียเงิน เสียเวลา และเสียความรู้สึก ต้องอ่านให้จบ

สัญญาจ้างเหมาก่อสร้างคืออะไร?

สัญญาจ้างเหมาก่อสร้าง คือข้อตกลงระหว่างเจ้าของงานกับผู้รับเหมาก่อสร้างว่าจะทำงานก่อสร้างชิ้นนั้นให้เสร็จตามแผนที่ตกลงกัน ทั้งเรื่องแบบบ้าน งบประมาณ เวลา และวัสดุที่ใช้ ทุกอย่างจะถูกระบุไว้อย่างเป็นลายลักษณ์อักษรเพื่อให้ทั้งสองฝ่ายรู้หน้าที่ของตัวเอง และถ้ามีปัญหาเกิดขึ้นก็สามารถอ้างอิงจากสัญญาได้โดยตรง

สิ่งที่ทำให้สัญญาจ้างเหมาแตกต่างจากการจ้างงานทั่วไป ก็คือความซับซ้อนและขอบเขตงานที่กว้างกว่ามาก เช่น การจ้างคนมาเทปูนแค่วันเดียวอาจไม่ต้องทำสัญญา แต่ถ้าเป็นการสร้างบ้านทั้งหลังหรือรันโปรเจกต์ระยะยาว แบบนี้จำเป็นต้องมีสัญญาชัดเจนเพราะเกี่ยวข้องกับทีมช่าง วัสดุ งบที่ต้องควบคุม รวมถึงความเสี่ยงต่างๆ ที่อาจเกิดระหว่างทาง

ข้อควรระวังในสัญญาจ้างเหมาก่อสร้าง

หลายคนใจร้อน อยากให้งานเริ่มไวจึงรีบเซ็นสัญญากับผู้รับเหมาก่อสร้างแบบแทบไม่ได้อ่านรายละเอียดให้ครบด้วยซ้ำ ซึ่งนั่นคือจุดเริ่มต้นของปัญหาใหญ่ในภายหลังเพราะสัญญาที่ไม่ชัดเจนคือช่องโหว่ที่ทำให้คุณเสียเปรียบ ไม่ว่าจะเรื่องงานล่าช้า งบบานปลาย หรือโดนทิ้งงานแบบไม่รู้จะไปเรียกร้องกับใคร ดังนั้น ก่อนเซ็นสัญญาจ้างรับเหมางานก่อสร้างทุกครั้ง ลองใช้เช็กลิสต์ข้างล่างนี้ดู รับรองว่าช่วยลดความเสี่ยงได้มาก

1. ระบุรายละเอียดให้ชัด ทั้งแบบ กำหนดเวลา และงบประมาณ

การใส่รายละเอียดต้องเจาะจงเลยว่าผู้รับเหมาต้องทำอะไรบ้าง ใช้แบบไหน เริ่มงานวันไหน และต้องเสร็จเมื่อไหร่ รวมถึงงบทั้งหมดที่ตกลงกันไว้ เพื่อป้องกันการขยายงานโดยไม่จำเป็น หรือยืดงานแบบไร้กำหนด

2. เงื่อนไขการชำระเงิน อย่าให้คลุมเครือ

ควรระบุให้ชัดว่าแบ่งจ่ายเป็นกี่งวด แต่ละงวดจ่ายเมื่อไหร่ และผูกกับความคืบหน้างานยังไง เช่น งวดแรก 30% หลังเซ็นสัญญา งวดที่สอง 40% เมื่อเทพื้นเสร็จ แบบนี้จะชัดเจนกว่า ไม่ให้เกิดปัญหาเรื่องการเบิกเงินเกินความเป็นจริงซึ่งมักเป็นปัญหาที่เจอบ่อยกับผู้รับเหมางานก่อสร้าง

3. การรับประกันงานก่อสร้าง ควรมีหรือไม่?

ควรมีและควรเขียนไว้ในสัญญาให้ชัดเจน เช่น รับประกันโครงสร้าง 1 ปี ระบบไฟฟ้าและประปา 6 เดือน เพราะหากมีปัญหาหลังส่งมอบงานคุณจะสามารถเรียกให้ผู้รับเหมาก่อสร้างแก้ไขได้โดยไม่ต้องเสียค่าซ่อมเอง

4. ค่าปรับเมื่อผิดสัญญา

กรณีงานล่าช้ากว่ากำหนด หรือผู้รับเหมาหยุดงานโดยไม่มีเหตุผล ค่าปรับคือแรงกระตุ้นสำคัญให้งานเดินหน้าอย่างต่อเนื่อง เช่น อาจระบุว่าปรับวันละ 500 บาทหากเกินกำหนดส่งมอบ แบบนี้จะช่วยป้องกันปัญหางานค้างแบบไม่มีคนรับผิดชอบ

5. แนบแบบก่อสร้างและวัสดุให้ครบ

บางคนคิดว่าแบบบ้านอยู่ในไลน์แล้วไม่ต้องแนบในสัญญา ซึ่งเป็นความเข้าใจผิดเพราะแบบและสเปกวัสดุคือหัวใจของงานรับเหมางานก่อสร้าง ควรแนบไว้ในสัญญาให้ครบไม่ว่าจะเป็นแบบเขียนด้วยมือหรือแบบ CAD เพื่อให้ทั้งสองฝ่ายอ้างอิงตรงกันในกรณีเกิดข้อโต้แย้ง

ปัญหาที่มักเกิดเมื่อไม่มีสัญญาหรือสัญญาไม่ชัดเจน

หลายคนคิดว่าแค่พูดคุยตกลงกับผู้รับเหมางานก่อสร้างแบบกันเองไม่จำเป็นต้องทำสัญญาก็ได้เพราะไว้ใจกัน หรือคิดว่างานไม่ได้ใหญ่มาก แต่ความจริงคืองานเล็กๆ ก็มีโอกาสที่จะมีปัญหาได้ถ้าไม่มีหลักฐานที่ชัดเจนรองรับ มาดูกันว่าปัญหาที่มักเกิดเมื่อไม่มีสัญญาหรือสัญญาไม่ชัดเจนมีอะไรบ้าง

1. งานล่าช้าแบบไร้กำหนด

เริ่มต้นดี มีคนงานพร้อม แต่พอผ่านไปสักพักทีมรับเหมางานก่อสร้างเริ่มหายบ้าง หยุดงานบ้าง อ้างเหตุผลต่างๆ โดยที่เจ้าของบ้านก็ไม่รู้จะอ้างอิงอะไร เพราะในสัญญาไม่ได้ระบุวันส่งมอบงานไว้อย่างชัดเจน สุดท้ายงานก็ยืดเยื้อจนเกินควร

2. งบบานไม่รู้ตัว

จากที่ตกลงกันว่าจะใช้วัสดุแบบหนึ่ง พอถึงหน้างานกลับถูกเปลี่ยนเป็นของราคาถูกกว่า โดยอ้างว่าใช้ได้เหมือนกัน แถมยังมีค่าใช้จ่ายจุกจิกที่ไม่เคยคุยกันไว้ตอนแรก สุดท้ายงบก็ทะลุเกินแผนเดิมแบบไม่มีอะไรควบคุมเพราะสัญญาไม่ได้ล็อกงบหรือลิสต์วัสดุให้ครบ

3. ถูกทิ้งงานกลางทาง

เคสนี้เกิดขึ้นบ่อยมากกว่าที่คิด โดยเฉพาะเมื่อผู้รับเหมาก่อสร้างเจองานใหม่ที่จ่ายแพงกว่า แล้วหายตัวไปจากไซต์งานแบบไม่มีสัญญาณเตือนล่วงหน้า เจ้าของงานก็ไม่สามารถดำเนินการอะไรได้เพราะไม่มีเอกสารผูกพันทางกฎหมายหรือค่าปรับที่ระบุไว้ในสัญญา

4. งานออกมาไม่ตรงกับที่คิดไว้

กรณีนี้มักเกิดจากการไม่ได้แนบแบบหรือภาพตัวอย่างในสัญญา พองานเสร็จแล้วไม่ตรงกับที่จินตนาการไว้ก็กลายเป็นปัญหาถกเถียงว่าใครผิดเพราะไม่มีหลักฐานชัดเจนให้ยืนยัน

ยุคนี้หลายคนจ้างรับเหมางานก่อสร้างผ่านช่องทางออนไลน์ พูดคุยกันในแชต แล้วรีบตกลงโดยไม่ทำสัญญาให้รอบคอบ โอกาสเสี่ยงก็ยิ่งสูงขึ้นอีกหลายเท่า ถ้าไม่อยากเจอปัญหาอย่างงานล่าช้า งบบาน หรือโดนทิ้งงาน การเตรียมสัญญาให้รัดกุมคือสิ่งที่ควรให้ความสำคัญตั้งแต่ต้น

และถ้าคุณกำลังมองหาทีมช่างที่ไว้ใจได้ มีประสบการณ์จริงในงานรับเหมาก่อสร้างทั้งงานต่อเติม รีโนเวท ซ่อมแซม หรือปรับปรุงบ้าน-อาคาร
แนะนำให้ลองปรึกษา แพรวพรรณราย คอมเมอร์เชียล เรามีครบทั้งช่างก่อสร้าง ช่างปูน ช่างซ่อมหลังคา ไปจนถึงงานปูกระเบื้อง รับต่อเติมบ้าน รับรีโนเวทบ้าน รวมถึงบริการประเมินราคาและให้คำปรึกษาฟรีก่อนเริ่มงาน